Back توماس ستانلي (إيرل ديربي الأول) Arabic Tomáš Stanley, hrabě z Derby Czech Thomas Stanley, 1. jarl af Derby Danish Thomas Stanley, 1. Earl of Derby German Thomas Stanley, 1st Earl of Derby English Thomas Stanley, I conde de Derby Spanish Thomas Stanley (1er comte de Derby) French Thomas Stanley, I conte di Derby Italian トマス・スタンリー (初代ダービー伯爵) Japanese Thomas Stanley, 1. jarl av Derby NB
| Thomas Stanley, iarll cyntaf Derby | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | 1 Ionawr 1435  Lathom |
| Bu farw | 29 Gorffennaf 1504 Swydd Gaerhirfryn |
| Dinasyddiaeth | Teyrnas Lloegr |
| Galwedigaeth | gwleidydd |
| Swydd | aelod o Dŷ'r Arglwyddi |
| Tad | Thomas Stanley |
| Mam | Joan Goushill |
| Priod | Margaret Beaufort, Eleanor Neville |
| Plant | George Stanley, James Stanley, Edward Stanley, 1st Baron Monteagle |
| Gwobr/au | Urdd y Gardas |
Uchelwr cyfoethog a thad-gwyn Harri Tudur oedd Thomas Stanley (1435 – 29 Gorffennaf 1504), iarll cyntaf Derby, a Brenin Manaw (yr olaf i ddefnyddio'r enw). Ef oedd mab hynaf Thomas Stanley, barwn cyntaf Stanley a Joan Goushill. Drwy ei fam, roedd yn un o ddisgynyddion Edward I (drwy Elisabeth o Ruddlan), Iarlles Henffordd a thrwy deulu FitzAlan roedd yn ddisgynnydd Harri III. Priododd Eleanor, merch yr Iorcydd Richard Neville, 5ed iarll Salisbury yn gyntaf; roedd hi'n chwaer i Richard Neville, iarll Warwick ("Y Gwneuthurwr Brenhinoedd"). Yna, yn 1472 priododd Margaret Beaufort, mam Harri Tudur, wedi iddi golli ei gŵr cyntaf Edmwnd Tudur oedd o deulu Cymreig, a Lancastriad i'r carn.
Roedd yn dirfeddianwr pwerus a chyfoethog, ac roedd y rhan fwyaf o'i diroedd yng ngogledd-orllewin Lloegr ble gweithredai fel brenin ar adegau, heb neb yn meiddio'i wrthwynebu. Y nodwedd bwysicaf ohono efallai yw iddo gadw'i ben - a chadw perthynas dda gyda sawl brenin drwy gydol Rhyfel y Rhosynnau, tan iddo farw yn 1504. Roedd ei diroedd yn cynnwys y mannau a elwir heddiw yn Tatton Park (Swydd Gaer), Lathom House (Swydd Gaerhirfryn) a Derby House yn ninas Llundain; ef hefyd oedd siambrlen Gogledd Cymru.
Disgrifir ef ym Mywgraffiadur Rhydychen fel dyn o allu a gweledigaeth miniog, a mwy na thebyg y dyn mwyaf pwerus o'i oes.[1]
Gyda'i frawd William, ar y funud olaf, ochrodd gyda Harri Tudur ym Mrwydr Bosworth, a dywed Vergil mai Thomas Stanley a gododd goron Richard II o'r llawr a'i roi ar ben Harri Tudur.
- ↑ Cyfieithiad o: Stanley was “a man of considerable acumen, and probably the most successful power-broker of his age”. Oxford Dictionary of National Biography. 2004.